Ο Αμερικανός περιηγητής Henri Bell πέρασε από την περιοχή του Σπερχειού, κατευθυνόμενος προς τη Λαμία, τη δεκαετία του 1870. Η Φθιώτιδα την εποχή εκείνη ήταν μεθοριακή περιοχή, καθώς τα σύνορα με το τουρκικό κράτος βρίσκονταν στην κορυφογραμμή της Όθρυος. Ο Bell, εκτός των άλλων, περιγράφει την ομορφιά της κοιλάδας του Σπερχειού, τη ληστεία που ανθούσε στην περιοχή και το κάστρο της Λαμίας.

"Μπροστά μας η όμορφη κοιλάδα του Σπερχειού προχωρούσε ανατολικά μέσα από δύο ψηλές γραφικές οροσειρές της Οίτης και της ‘Όθρυος. Τη διασχίζει ένας πολύ άσχημος δρόμος που καταλήγει στους πρόποδες της ‘Όθρυος στην πόλη της Λαμίας, της οποίας διακρίναμε τα σπίτια, σκαρφαλωμένα στις πλαγιές ενός λόφου με το παλιό κάστρο στην κορυφή. Ως εδώ λογαριάζουν να φτάσει ο σιδηρόδρομος Αθήνας – συνόρων με μια διαδρομή 140 χλμ. και αφού διασχίσει τη Λιβαδειά και τη Λοκρίδα.

Διασχίζουμε μεγάλα λιβάδια, σπαρμένα με δασάκια που είναι γεμάτα κοπάδια βοδιών και αλόγων. Ολόκληρη αυτή η κοιλάδα με πενήντα χιλιόμετρα μάκρος και δέκα ως δώδεκα πλάτος, είναι πολύ εύφορη. Θα είχαν περίφημες αποδόσεις αν με κατάλληλες εκτροπές μεταχειρίζονταν τα νερά του Σπερχειού και των παραποτάμων του για την άρδευση αυτής της όμορφης πεδιάδας.

Δυστυχώς λείπει εδώ μια από τις κυριότερες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της γεωργίας, η ασφάλεια. Οι κάτοικοι βρίσκονται συνέχεια υπό το κράτος του τρόμου και ζουν πιο φοβισμένα από τους κατοίκους του Φαρ Ουέστ της περιοχής των Απάτσι.

Τα σύνορα δεν είναι μακριά. Βρίσκονται εκεί ψηλά στις κορυφές των βουνών που υψώνονται πάνω από τη Λαμία και την κοιλάδα και σε μικρή απόσταση από τούτη την επαρχία. Μέσα στο τουρκικό έδαφος οργανώνονται συμμορίες ληστών που πέφτουν απρόσμενα πάνω στην Ελλάδα, ληστεύουν τους χωρικούς, χαρατσώνουν τους γαιοκτήμονες, αιχμαλωτίζουν τους ταξιδιώτες και ξεφεύγουν από τις καταδιώξεις των χωροφυλάκων. Την ώρα που οι χωροφύλακες φυλάνε κάποιο πέρασμα, οι ληστές ξεφεύγουν από κάποιο άλλο βοηθούμενοι από τους βοσκούς. Και την άλλη μέρα δεν θα βρίσκονται κάπου εκεί κοντά, αλλά πολύ μακρύτερα. Έχει τύχει να διασχίσουν μέσα σε μια νύχτα 60 χλμ. μέσα από αδιάβατα σχεδόν μονοπάτια. Όταν έρθουν αντιμέτωποι οι χωροφύλακες με τους ληστές δεν υπάρχει έλεος. Κι αν σκοτώνονται ληστές, σκοτώνονται και χωροφύλακες που πέφτουν θύματα του καθήκοντος

Πριν από ένα μήνα, δύο στρατιώτες παρουσιάστηκαν ξαφνικά μπροστά στο καλύβι ενός βοσκού, σε κάποιον αυχένα του όρους Όθρυς, αναζητώντας ένα ληστή που παρακολουθούσαν από την προηγουμένη. Ο βοσκός σκοτώνει ένα στρατιώτη με την καραμπίνα του, ενώ ο ληστής ορμώντας έξω από την κρυψώνα του πιάνει τον άλλον από τον λαιμό και του χώνει ένα μαχαίρι στην κοιλιά.

Φτάνοντας στη Λαμία δεχθήκαμε τη φιλοξενία που τόσο ευγενικά μας προσέφερε ο νομάρχης της Λαμίας και ύστερα από ενδιαφέρουσα συζήτηση πάνω σε τοπικά θέματα ανεβαίνουμε στο κάστρο, για ν΄ απολαύσουμε τη δύση του ηλίου που χάνεται τυλιγμένος σε κόκκινα σύννεφα, πίσω από τα ψηλά σκοτεινά και μυστηριώδη βουνά τα οποία με λύπη μας, θα φύγουμε χωρίς να τα εξερευνήσουμε. Στα πόδια μας, τα περιβόλια τυλίγονταν στους ίσκιους και στη σιωπή, οι δρόμοι και οι πλατείες χαράζονταν από φωτεινές λωρίδες.

Στις έξι, μια κανονιά έσκισε τον αέρα και η ηχώ των βουνών έστειλε πίσω την απάντηση. Έγινε υποστολή της σημαίας και οι σαλπιγκτές της φρουράς, συγκεντρωμένοι στην πλατεία, ξεχύθηκαν στην πόλη σαλπίζοντας σιωπητήριο, παράλληλα με τις τρομπέτες του ιππικού, που είχαν πιο βαθύ και πιο βαρύ ήχο.

Οι τελευταίες αναλαμπές του δειλινού είχαν πια σβήσει. Ήταν η ώρα που οι ληστές ανασηκώνονται μέσα στα σκοτάδια και με το ένστικτο και την πονηριά του αγριμιού που βλέπει στο σκοτάδι, γλιστρούν άκρη άκρη στα φαράγγια μπερδεύοντας τα ίχνη τους για να ξεγελάσουν τους χωροφύλακες που τους κυνηγούν, ή κατεβαίνουν στην πεδιάδα για αναζήτηση λείας ή εκδίκησης ...


Henri Belle – Ταξίδι στην Ελλάδα 1861-1874 Νεοελληνική Ιστορική Βιβλιοθήκη