Η σύγκρουση των Λαπιθών με τους Κένταυρους αναπαραστάθηκε στο δυτικό αέτωμα του ναού του Διός στην Ολυμπία.

Σε ένα τέτοιο ακατοίκητο περιβάλλον τοποθέτησαν οι αρχαίοι τους μυθικούς Κένταυρους (άλογα με κορμό και κεφαλή ανθρώπου).
Οι Λαπίθες υπήρξε ένας μυθικός λαός που κατοικούσαν στο Πήλιο. Κατά τη διάρκεια μιας πρόσκλησης του Δία, ο Ιξίονας γιος του βασιλιά των Λαπιθών Φλεγύα, έκανε άσεμνες προτάσεις προς την Ήρα. Όταν ο Δίας αντιλήφθηκε τη ανάρμοστη συμπεριφορά του μεθυσμένου Ιξίονα δημιούργησε ένα είδωλο της Ήρας, που ήταν σύννεφο με μορφή αλόγου. Από την παράδοξη αυτή ένωση αυτή γεννήθηκε ο πρώτος Κένταυρος και δημιουργήθηκε η φυλή του.
Οι δύο φυλές (Κένταυροι και Λαπίθες) αν και είχαν κοινό γενάρχη τελικά συγκρούστηκαν μεταξύ τους. Οι Κένταυροι ήταν προσκαλεσμένοι στο γάμο του βασιλιά των Λαπιθών Πειρίθου, γιου του Ιξίονα, όταν κατά τη διάρκεια του γλεντιού επιχείρησαν ν΄ απαγάγουν τις όμορφες Λαπιθίδες. Στη σύγκρουση, που ακολούθησε επικράτησαν οι Λαπίθες. Οι Κένταυροι όμως ανασυντάχθηκαν και κατάφεραν τελικά να επικρατήσουν στους Λαπίθες που κατέφυγαν στη Φολόη της Πελοποννήσου.
H γνωστότερη απεικόνιση του μύθου αυτού έγινε στο δυτικό αέτωμα του ναού του Διός στην Ολυμπία, που βρίσκεται σήμερα στο μουσείο του χώρου.

Η έξοδος του διαύλου μεταξύ Μαγνησίας και Εύβοιας προς το Αιγαίο. Δεξιά το ακρωτήριο του Αρτεμισίου και αριστερά το ακρωτήριο Γρίβα Ο μεταξύ τους χώρος (κόκκινο παραλληλόγραμμο) υπήρξε ο χώρος των πολυήμερων ναυμαχιών μεταξύ Ελλήνων και Περσών το 480 π.Χ όπου οι Πέρσες είχαν τεράστιες απώλειες προάγγελος της καταστροφής τους στη Σαλαμίνα μερικούς μήνες αργότερα.

Τα πρώτα ιστορικά χρόνια μετά το 1000 π.Χ στην περιοχή του Παγασητικού κατοικούσαν οι Μάγνητες οι οποίοι κατοίκησαν μόνο τα παράλια, κυρίως από την ήρεμη πλευρά του Παγασητικού και λιγότερο από την πλευρά του Αιγαίου. Οι πόλεις τους πρέπει να ήταν αρκετά ισχυρές και με ναυτική δραστηριότητα καθώς συμμετείχαν στην Τρωική εκστρατεία και αναφέρονται εκτός από τον Όμηρο και από άλλους αρχαίους συγγραφείς, όπως τον Πλίνιο. Οι πόλεις των Μαγνητών έχουν παραμείνει αταύτιστες καθώς περιορισμένες ανασκαφικές εργασίες έχουν γίνει στην περιοχή.
Από τον 6ον αιώνα οι Μάγνητες ελέγχονται από τους Θεσσαλούς που χτίζουν τις Παγασές (απέναντι από το σημερινό Βόλο) σαν επίνειο της πόλης των Φερών (στο σημερινό Βελεστίνο). Το Πήλιο έχει συνδεθεί και με την εκστρατεία του Ξέρξη, κατά της Ελλάδας το 480π.Χ. Στις νότιες ακτές του βουνού στο ακρωτήριο της Σηπιάς καταστράφηκε μεγάλο μέρος του περσικού στόλου από θυελλώδεις ανέμους, ενώ ακόμα νοτιότερα, απέναντι από το Αρτεμίσιο της Ευβοίας, ενεπλάκησαν οι ναυτικές δυνάμεις των δύο αντιπάλων, όπου οι Έλληνες κατάφεραν ν΄ αναχαιτίσουν τον Περσικό στόλο.

Το 353 π.Χ ο Φίλιππος ο Β΄ κατέλαβε όλη τη Θεσσαλία μετατρέποντας τη σε επαρχία του μακεδονικού κράτους
Κατά την ελληνιστική περίοδο και τις διαμάχες που ακολούθησαν το θάνατο του Μεγ. Αλέξανδρου, ο Δημήτριος ο Πολιορκητής το 293 π.Χ ίδρυσε τη Δημητριάδα στο μυχό του Παγασητικού κόλπου καθιστώντας την πρωτεύουσα του κράτους του που εκτεινόταν από τη Μακεδονία μέχρι την Πελοπόννησο. Πολλοί από τους Μάγνητες εγκαταστάθηκαν στη Δημητριάδα ενώ πολλοί άλλοι κατέφυγαν στο πυκνοδασωμένο Πήλιο δημιουργώντας μικρούς ποιμενικούς οικισμούς.

Το 196π.Χ οι Ρωμαίοι κατέκτησαν την Δημητριάδα απωθώντας τους Μακεδόνες στα πατρογονικά τους εδάφη και ελισσόμενοι διπλωματικά απέδωσαν την ανεξαρτησία των κατακτημένων περιοχών. Κατά τη διάρκεια της σύντομης ανεξαρτησίας τους, οι Μάγνητες δημιούργησαν το "κοινό των Μαγνήτων" για ν΄ αντιμετωπίσουν τους επιθετικούς Θεσσαλούς Αλευάδες.
Μετά την ήττα των Μακεδόνων στην Πύδνα το 168 π.Χ όλη η περιοχή υπήχθη οριστικά πλέον στους Ρωμαίους.
Μετά το χωρισμό της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας το 330μ.Χ η περιοχή υπήχθη στο ανατολικού Ρωμαϊκό κράτος που μεταγενέστερα εξελίχθηκε στο Βυζαντινό.
Η Δημητριάδα αναβίωσε εκ νέου και έγινε έδρα επισκοπής.

Οι βαρβαρικές επιδρομές (396 Γότθοι – 539 Ούννοι) κατά τη διάρκεια της πρώτης χιλιετίας μετά Χριστόν, ερήμωσαν την περιοχή και ειδικότερα το Πήλιο ενώ σλάβικες φυλές αναμίχθηκαν με τους λιγοστούς κατοίκους που απέμειναν.
Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός για να προστατεύσει την περιοχή κτίζει το κάστρο του Γόλου, στη θέση Παλιά του Βόλου, θέση στην οποία πιστεύεται ότι υπήρξε η αρχαία Ιωλκός. Μεγάλες εκτάσεις της περιοχής του Πηλίου παραχωρήθηκαν από τους Βυζαντινούς αυτοκράτορες σε μοναστήρια που δημιουργήθηκαν στην περιοχή.
Στο Πήλιο εγκαταστάθηκαν και επώνυμοι Βυζαντινοί όπως οι Μελλισηνοί (Μαλλιασηνοί) οι οποίοι δημιούργησαν το μοναστήρι της Οξείας Επισκέψεως σε μια έρημη τότε περιοχή γύρω από την οποία αργότερα δημιουργήθηκε το χωριό της Μακρινίτσας. Πιο ανατολικά το μοναστήρι της Παναγιάς της Πορταρέας και της Μονής Προδρόμου υπήρξαν οι πυρήνες για τη δημιουργία του χωριού Πορταριά.

Το εκκλησάκι της "Παναγιάς της Πορταρέας" υπήρξε το καθολικό μονής γύρω από την οποία δημιουργήθηκε το χωριό της Πορταριάς.

Στο Πήλιο δημιουργήθηκε σταδιακά μια μοναστική πολιτεία καθώς πολυάριθμα μοναστήρια απλώθηκαν σε όλο το βουνό. Σε χάρτη της εποχής το Πήλιο εμφανίζεται σαν "Monastir".
Μετά την έλευση των Φράγκων το 1204μ.Χ και την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης, η περιοχή του Πηλίου υπήχθη στους Φράγκους, τους Βενετούς και τους Γενουάτες οι οποίοι φαίνεται ότι συγκατοίκησαν με τους Βυζαντινούς.
Η ασφάλεια του Παγασητικού κόλπου υπήρξε καθοριστική για την ανάπτυξη του λιμανιού του Αλμυρού που υπήρξε εκείνη την εποχή το σημαντικότερο λιμάνι της περιοχής. Η έλευση των Τούρκων το 1423 υπήρξε και η γενεσιουργός αιτία για τη δημιουργία της σημερινής μορφής του Πηλίου. Τα πλέον εύφορα μέρη της περιοχής τα κατέλαβαν οι Τούρκοι οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στο κάστρο του Γόλου, δίπλα στο σημερινό Βόλο και στην περιοχή των Λεχωνιών αδιαφορώντας για το υπόλοιπο βουνό.

Οι ντόπιοι αλλά και πολλοί Έλληνες που θέλανε να ξεφύγουν από τον δεσποτισμό των Τούρκων αποσύρθηκαν στα πιο άγονα και δύσβατα τμήματα του Πηλίου δημιουργώντας σταδιακά τους οικισμούς που υπάρχουν μέχρι σήμερα.
Το Πήλιο διατήρησε την ανεξαρτησία του και μάλιστα το1669 ο σουλτάνος Μεχμέτ.Δ’ "δώρισε" στην μητέρα του 15 από τα χωριά του Πηλίου δίνοντας προνόμια και φορολογικές ελαφρύνσεις. Τα βακούφια όπως ονομάζονταν ήταν προστατευμένα από τις αυθαιρεσίες των τοπικών αρχών.
Οι Πηλιορείτες άρχισαν ν΄ αναπτύσσονται, το θαλασσινό εμπόριο ανθούσε, σχολεία χτίζονταν και το Πήλιο σταδιακά μεταβαλλόταν σε χώρο οικονομικής αλλά και πολιτιστικής ανάπτυξης, ξεχωρίζοντας από την υπόλοιπη σκλαβωμένη Ελλάδα. Η παραγωγή του μεταξιού υπήρξε μία από τις σημαντικές δραστηριότητες της περιοχής μαζί με την ναυτιλία και το εμπόριο.

Η αυτοδιοίκηση της περιοχής προσείλκυσε πολλούς κατατρεγμένους Έλληνες απ΄ όλη την Ελλάδα. Οι Ηπειρώτες που εγκαταστάθηκαν στο Πήλιο άριστοι τεχνίτες της πέτρας συνεισέφεραν για τη δημιουργία της μοναδικής αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας του Πηλίου όπου σπίτια, καλντερίμια, γεφύρια, κρήνες και πέτρινες κατασκευές ταιριάξανε αρμονικά πνιγμένα σ’ ένα καταπράσινο περιβάλλον.
Κατά την προεπαναστατική περίοδο ο Ρήγα Φεραίος ή Βελενστιλής (Αντώνης Κυριαζής) σπούδασε στη Ζαγορά ενώ εργάστηκε σαν δημοδιδάσκαλος στο χωριό Κισσός του Πηλίου πριν αναχωρήσει για την Κωνσταντινούπολη και τη Βιέννη.
Γνωστά σχολεία της εποχής υπήρξαν της Ζαγοράς του Κισσού των Μηλεών και άλλα, ενώ συγχρόνως δημιουργήθηκαν και αξιόλογες βιβλιοθήκες.

Το 1821 η έκρηξη της επανάστασης στη νότια Ελλάδα παρέσυρε και το Πήλιο. Στην εξέγερση ηγήθηκε ο ιερωμένος Ανθιμος Γαζής που καταγόταν από τις Μηλιές. Μετά από μία μακρά διαμονή στην Πόλη και στην Βιέννη ο Γαζής μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Επιστρέφοντας στο Πήλιο γύρω του συσπειρώθηκαν οι αρματολοί της περιοχής και τον Μάιο του 1821 κήρυξαν της επανάσταση. Γρήγορα όμως ο Δράμαλης, ο πασάς της Λάρισας, έπνιξε την επανάσταση στο αίμα. Οι μικρές ομάδες αντίστασης που παρέμειναν ακόμα επί δύο περίπου χρόνια αποδεκατίσθηκαν από τα στρατεύματα του Κιουταχή. Το 1854 ξεκίνησε μια νέα προσπάθεια απελευθέρωσης αλλά και αυτή απέτυχε καθώς δεν υπήρξε καμία βοήθεια από την ελεύθερη Ελλάδα.

Ερειπωμένα κτίσματα στην Άνω Κερασιά του Πηλίου που χρησίμευσαν σαν αρχηγείο του ΕΛΑΣ κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής.

Το 1878 με αφορμή τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο ξέσπασε στο Πήλιο μια καλύτερα οργανωμένη επαναστατική κίνηση. Στις μάχες που πραγματοποιήθηκαν στη μονή Σουρβιάς και έξω από τη Μακρινίτσα, οι Έλληνες πέτυχαν σημαντικές νίκες εναντίον των Τούρκων. Οι επαναστατικές αυτές κινήσεις έδωσαν το έναυσμα ώστε το 1881 η Θεσσαλία να ενσωματωθεί οριστικά στην Ελλάδα.
Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής ο ΕΛΑΣ δραστηριοποιήθηκε έντονα στην περιοχή, με έδρα το χωριό Άνω Κερασιά στο βόρειο Πήλιο. Σε αντίποινα οι Γερμανοί έκαψαν πολλά χωριά του Πηλίου.