Γενικά για τους χάρτες στην Ελλάδα

Παρακολουθώντας ένας αναγνώστης τα ταξιδιωτικά άρθρα στον Ελληνικό περιοδικό τύπο διαπιστώνει την έλλειψη που υπάρχει σε ενημέρωση χαρτών. Αφού περιγράψουν μια διαδρομή με αυτοκίνητο με μηχανή ή οποιοδήποτε άλλο μέσο "ξεχνάνε" να βάλουν έναν χάρτη που να δείχνει όλα αυτά που τόση επιμέλεια περιγράφουν. Αν όμως βάλουν ένα χάρτη αυτός θα είναι τόσο μικρός που δεν θα διαβάζεται ή δεν θα έχει τις ονομασίες που αναφέρονται στο άρθρο με αποτέλεσμα να μην μπορεί κανείς να κατανοήσει τη διαδρομή. Αυτή η πρακτική είναι τόσο συνηθισμένη που μια διαφορετική αντιμετώπιση προκαλεί εντύπωση. 
Ένας από τους σοβαρότερους λόγους γι΄ αυτή την κατάσταση είναι η μέχρι πριν λίγα χρόνια έλλειψη σοβαρών χαρτών η οποία πάλι οφειλόταν κατά μεγάλο μέρος στην ελλειμματική γεωγραφική παιδεία μας, η οποία δεν έδωσε ποτέ βάρος στην ανάγνωση ενός χάρτη αλλά περισσότερο στράφηκε στην περιγραφή και συγκέντρωση στοιχείων όπως πληθυσμός, παραγωγή, κτηνοτροφία κ.λ.π. 
Στην Ευρώπη υπάρχουν εθνικοί οργανισμοί όπως π.χ στη Γαλλία το Institut Geographique National (www.ignfi.fr/)   ή στην Αγγλία η Ordnance Survey (www.ordnancesurvey.co.uk), που κυκλοφορούν χάρτες 1:25.000 οι οποίοι ενημερώνονται συνεχώς. Από το υπόβαθρο αυτό εκδίδονται από ιδιώτες χάρτες, οιασδήποτε κλίμακας με διάφορες θεματολογίες. 
Η αντίστοιχη ελληνική υπηρεσία χαρτογράφησης η Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού (http://web.gys.gr/) εγκλωβισμένη στην στρατιωτική δομή της εκδίδει χάρτες μεγάλης ακρίβειας οι οποίοι όμως έχουν ενημέρωση των αρχών της δεκαετίας του 90 ενώ μεγάλα τμήματα της Ελληνικής επικράτειας θεωρούνται απόρρητα με αποτέλεσμα να μην διατίθενται χάρτες για τις περιοχές αυτές.

Ένας χάρτης κατασκευάζεται από υπέργεια αποτύπωση (αεροφωτογραφίες) και επίγεια παρατήρηση προκειμένου να προστεθούν στοιχεία που μόνο από την επί τόπου επίσκεψη μπορούν να συμπληρωθούν. Σήμερα την αποκλειστικότητα της υπέργειας αποτύπωσης την έχει η Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού η οποία κατασκευάζει χάρτες πιθανόν χρήσιμους για ιδία χρήση αλλά οι οποίοι λίγο εξυπηρετούν τους σημερινούς ταξιδιώτες.
Υπέργεια αποτύπωση με δορυφορικές φωτογραφίες προσέφεραν δωρεάν το GoogleEarth (http://www.google.gr/intl/el/earth/download/ge/agree.html) όπως και το BING (http://www.bing.com/maps/default.aspx?v=2&cp=44.023938~-99.71&style=h&lvl=4&tilt=-89.875918865193&dir=0&alt=7689462.6842358)    

Στην Ελλάδα μέχρι τις αρχές του αιώνα η κατάσταση ήταν προβληματική. Πρώτη ξεκίνησε ταράζοντας τα νερά της χαρτογραφίας η εταιρεία ROAD με τους χάρτες 1:250.000 καλύπτοντας όλη την Ελλάδα. Παρ΄ όλες τις μικρές και αναπόφευκτες αδυναμίες τους, οι χάρτες αυτοί υπήρξαν οι καλύτεροι της αγοράς σε αυτή την κλίμακα. Στη συνέχεια η εταιρεία Road εξέδωσε νησιά και ορεινούς όγκους σε κλίμακα γύρω στο 1:50.000. 

Η επόμενη χρονικά εντυπωσιακή δουλειά ήρθε από την εταιρεία ΑNΑΒΑΣΗ η οποία προτίμησε να καλύψει μικρότερα τμήματα του Ελλαδικού χώρου και κυρίως ορεινούς χώρους, αποτυπώνοντας πολλές λεπτομέρειες και ονοματολογίες. 
Η εταιρεία ΑΝΑΒΑΣΗ δημιουργήθηκε από τον Τριαντάφυλλο Αδαμακόπουλο και την Πηνελόπη Ματσούκα, δύο άτομα με πολύ μεγάλη πείρα στο βουνό και με βαθιά γνώση του ορεινού χώρου. Η ενασχόληση τους με την κατασκευή χαρτών προσέφερε ανεκτίμητους χάρτες, προορισμένους πέρα από τη γενική τους χρήση, για τη δραστηριότητα της πεζοπορίας, όπου η ακρίβεια και η λεπτομέρεια παίζουν σημαντικό ρόλο. Με πλέγμα γεωγραφικών συντεταγμένων ΕΓΣΑ και WGS84 είναι κατάλληλοι για χρήση G.P.S. Η σειρά TOPO σε κλίμακες 1:50.000 και 1:25.000, πλέον του κυρίως χάρτη από την πίσω πλευρά της έχει έναν αφαιρετικό χάρτη όπου απεικονίζονται τα μονοπάτια, το κύριο οδικό δίκτυο και βασικές πληροφορίες με επισημάνσεις και οδηγίες για όποιον αποφασίσει ν΄ ασχοληθεί με την πεζοπορία. Επίσης η εταιρεία ΑΝΑΒΑΣΗ προσφέρει τους χάρτες της και σε ψηφιακή μορφή(www.anavasi.gr). Σήμερα με την έντυπη χαρτογραφία ασχολείται μόνο η Πηνελόπη Ματσούκα.

Το 2009 η εταιρεία ΣΚΑΙ κυκλοφόρησε χάρτες των Ελληνικών νησιών στους οποίους αποτυπώθηκε πέραν του οδικού δικτύου και πολλών άλλων πληροφοριών, ένα πλούσιο δίκτυο μονοπατιών, των οποίων σύντομη περιγραφή υπάρχει στην πίσω πλευρά του χάρτη.
Το 2009 η εταιρεία TERRAIN (www.terrainmaps.gr) στην αρχή σε συνεργασία με την εταιρεία ΣΚΑΙ και στη συνέχεια μόνη της εξέδωσε μια πλήρη σειρά των Ελληνικών νησιών με αποτέλεσμα να κυκλοφορούν πλέον αξιόπιστοι χάρτες για όλα τα νησιά της Ελλάδας. Επίσης κυκλοφόρησε και πολλούς άλλους χάρτες σε διάφορες κλίμακες που μπορείτε να δείτε στον κατάλογο των χαρτών του pezoporia.gr . 

Από το 2010, στην αρχή δειλά και στη συνέχεια πιο συστηματικά, ξεκίνησε και τη χαρτογραφική της δραστηριότητα η εταιρεία ‘’ΟΡΑΜΑ’’, που ανήκει στην εταιρεία ‘’NAKAS GROUP’’ . Το 2014 εξέδωσε μια μεγάλη σειρά χαρτών ως ‘’NAKAS ROAD’’ σε μικρές κλίμακες όπου παρουσιάζονται νησιά, βουνά και περιοχές της Ελλάδας. Στου χάρτες αποτυπώνονται δίκτυα μονοπατιών και δραστηριότητες όπως ποδηλασία κλπ. Για περισσότερες πληροφορίες ORAMA http://www.oramaeditions.gr/index/default.asp  - TRAVEL BOOK STORE http://www.travelbookstore.gr/index/default.asp

Τέλος πρέπει να αναφερθεί  η κυκλοφορία του TOPONAVIGATOR όπως και η λειτουργία του Topoguide από την εταιρεία TOPONAVIGATOR, μία ηλεκτρονική εφαρμογή χαρτογράφησης όλης της Ελλάδας, με εξαιρετικές δυνατότητες και εκτός των άλλων και για εύρεση πεζοπορικών διαδρομών. Η συνεργασία του προγράμματος με τις συσκευές GPS καθώς και η συχνή του επικαιροποίηση, είναι από τα μεγάλα πλεονεκτήματα του TOPONAVIGATOR . 
Για περισσότερες πληροφορίες www.toponavigator.com/ και www.topoguide.gr

Η πλατιά διάδοση των συστημάτων G.I.S και των G.P.S επέτρεψε σε πολλούς εκδοτικούς οίκους να ασχοληθούν με κατασκευή χαρτών που κατά μεγάλο μέρος δεν ήταν πολύ πετυχημένοι και ακριβείς εκτός από μερικές εξαιρέσεις. Πάντως η χαρτογραφία στην Ελλάδα γνωρίζει μεγάλη άνθηση και από το γυμνό τοπίο των περασμένων δεκαετιών σήμερα μπορεί κάποιος να μιλά για αξιόλογους χάρτες οι οποίοι προσφέρονται στην αγορά και οι οποίοι συνεχώς μεταβάλλονται προς το καλύτερο.