Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024
Πεζοπορικές Διαδρομές | Θεσσαλία | Μαγνήσια
Πήλιο

Η αρχιτεκτονική του Πηλίου

Τα πηλιορείτικα σπίτια είναι καλυμμένα με τις χαρακτηριστικές πηλιορείτικες πλάκες αριστοτεχνικά τοποθετημένες.
Οι οικισμοί του Πηλίου και η αρχιτεκτονική τους αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ομορφιάς της περιοχής. Η ομορφιά του οικισμού ξεκινά από τη θέση που βρίσκεται, αρμονικά συνταιριασμένη με το περιβάλλον. Ο πυρήνας του χωριού είναι η πλατεία του, γύρω από την οποία αναπτύσσεται ο οικισμός. Σε μερικούς οικισμούς όπως στην Ζαγορά και στην Τσαγκαράδα παρατηρούνται πολλοί πυρήνες με κέντρο την δική τους πλατεία, ενώ όλοι μαζί αποτελούν τον οικισμό. Αυτή τη μοναδική αρχιτεκτονική αρμονία διαταράσσουν συστηματικά οι σύγχρονες κατασκευές, που αναπαραγάγουν κακέκτυπα συχνά, την πηλιορείτικη αρχιτεκτονική.

Η πλέον κλασσική κατασκευή ενός πηλιορείτικου σπιτιού ήταν διώροφη ή τριώροφη, όπου το κάτω τμήμα ήταν πέτρινο με μικρά παράθυρα και ανοίγματα, ενώ οι πάνω όροφοι κατασκευάζονταν από ελαφρύ σκελετό τον "τσατμά". Ο πάνω όροφος συνήθως εξείχε των κάτω ορόφων, δημιουργώντας τα "σαχνισιά" που χαρακτηρίζουν την πηλιορείτικη αρχιτεκτονική. Το κάτω πάτωμα χρησίμευε σύμφωνα με τις ανάγκες της εποχής σαν αποθηκευτικός χώρος. Στο μεσοπάτωμα όπου υπήρχε η κουζίνα ζούσε κυρίως η οικογένεια, ενώ ο τελευταίος όροφος χρησιμοποιείτο σαν χώρος υποδοχής των ξένων αλλά και σαν κατοικία τους μήνες του καλοκαιριού. Όλη η κατασκευή καλυπτόταν με τις πηλιορείτικες πλάκες αριστοτεχνικά τοποθετημένες.

Οι φεγγίτες πάνω από τα παράθυρα του "καλοκαιρινού" ορόφου σε τεχνοτροπία βιτρώ. Παρόμοιοι φεγγίτες...
Πολλά από τα σπίτια που δεν είχαν δυνατότητα τοποθέτησης φεγγιτών τύπου "βιτρώ", τ΄ αντικαθιστούσαν με...
Πυργόσπιτο στα Άνω Λεχώνια (φωτό από το βιβλίο Πήλιο της Ε.Α.Π)

Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των πηλιορείτικων σπιτιών ήταν οι πολύχρωμοι φεγγίτες πάνω από τα παράθυρα του τελευταίου ορόφου. Τα πλουσιόσπιτα κατασκευάζανε φεγγίτες με πολύχρωμα τζάμια τεχνοτροπίας βιτρώ, σε αντίθεση με τα φτωχότερα σπίτια που τα μιμούντο χρωματικά.

Από τα μέσα του 18ου αιώνα οι κύριες σάλες των αρχοντικών τοιχογραφούνταν με πολυποίκιλα θέματα. Οι περισσότερες των τοιχογραφιών αυτών έχει πλέον καταστραφεί και με τη συμβολή των Γερμανών που κάψανε πολλά από τα πηλιορείτικα χωριά.
Η αρχιτεκτονική του πηλιορείτικου σπιτιού διακρίνεται σε τρεις περιόδους, που έχουν ονομασθεί, πρώιμη, (1700 -1750), κλασσική (1750-1850) και ύστερη ή αιγυπτιακή. (1850 -1900 )
Στην πρώιμη εποχή στις αρχές του 18ου αιώνα, κατασκευάσθηκαν τα οχυρά πυργόσπιτα από τα οποία πολύ λίγα σώζονται σήμερα. Συνήθως τριώροφα κτίσματα, στους δύο πρώτους ορόφους είχαν λίγα μόνο ανοίγματα και πολλές πολεμίστρες, ενώ πάνω από την είσοδο υπήρχε η ειδική καταπακτή γνωστή ως ζεματίστρα. Ο τρίτος όροφος με τη κλασσική κατασκευή του τσατμά εξείχε του υπόλοιπου κτίσματος.

Η κλασική εποχή της αρχιτεκτονικής του Πηλίου καλύπτει την περίοδο μεταξύ των μέσων του 18ου και 19ου αιώνα. Την αρχιτεκτονική της περιόδου αυτής επηρέασαν οι τεχνίτες που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή από τη Ήπειρο και τη δυτική Μακεδονία και κυρίως από την περιοχή του Πεντάλοφου Κοζάνης που ονομαζόταν τότε Ζουπάνι. Οι Ζουπανιώτες μαστόροι, μερικοί από τους οποίους έμειναν ονομαστοί προσδώσανε τη σημερινή αρχιτεκτονική εικόνα των οικισμών που ακολουθεί τον τύπο του βορειοελλαδίτικου σπιτιού. Τα κτίσματα αυτής της περιόδου αφαιρούν την οχυρωματική τους μορφή και αποκτούν μεγαλύτερα παράθυρα και ανέσεις.

Σπίτια της κλασσικής αρχιτεκτονικής περιόδου από τη Μακρινίτσα. Ξεχωρίζουν τα σαχνισιά των πάνω ορόφων
Ένα ακόμα δείγμα της κλασσικής αρχιτεκτονικής περιόδου από τη Μακρινίτσα.
Το αρχοντικό Κανταρζή στην Πορταριά κτίσμα της ύστερης πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής

Η ύστερη πηλιορείτικη αρχιτεκτονική ξεκινά από τα μέσα του 19ου αιώνα, με τους πλούσιους ομογενείς Αιγυπτιώτες οι οποίοι έκτισαν νεοκλασικά σπίτια επηρεασμένα από τις αιγυπτιώτικες αρχιτεκτονικές μορφές της εποχής. Συνήθως διώροφα, με συμμετρικές όψεις και αρμονικές γραμμές τα αρχοντικά αυτά "δέσανε" με τα κτίσματα της κλασσικής περιόδου προσδίδοντας την μοναδική αρχιτεκτονική εικόνα που αντικρίζει ο σημερινός επισκέπτης στους οικισμούς του Πηλίου.

 

 
Επόμενο:
 
  EnglishGermanSpanishFrenchItalian  
  :: Πήλιο
 
Η αρχιτεκτονική του Πηλίου
Η πεζοπορία στο Πήλιο
Το βουνό του Πηλίου
Διαμονή και Φαγητό
Χάρτες - Βιβλία
 
  :: Ν. Μαγνησίας
 
Εισαγωγή
Στοιχεία του νομού Μαγνησίας
Τα βουνά του νομού Μαγνησίας
Η ιστορία της Μαγνησίας και του Πηλίου
Βιβλία για το νομό Μαγνησίας
Natura Μαγνησίας-Σποράδων
 
  :: Πεζοπορ. Διαδρομές Νομού
  :: ΦΩΤΟΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
  :: ΜΕΛΗ
  Διαφημιστείτε στο pezoporia.gr | Συντελεστές | Links
  Created by Nidus Co. (c)2004